Tôi vừa thành lập công ty, theo quy định pháp luật thì công ty tôi có phải có kế toán trưởng không, kế toán trưởng của công ty phải có trách nhiệm thế nào?

1. Doanh nghiệp có bắt buộc phải có kế toán trưởng?
Theo quy định tại Điều 20 Nghị định 174/2016/NĐ-CP, doanh nghiệp phải bố trí kế toán trưởng trừ các doanh nghiệp siêu nhỏ theo quy định của pháp luật về hỗ trợ doanh nghiệp nhỏ và vừa được bố trí phụ trách kế toán mà không bắt buộc phải bố trí kế toán trưởng.

Trường hợp doanh nghiệp chưa bổ nhiệm được ngay kế toán trưởng thì bố trí người phụ trách kế toán hoặc thuê dịch vụ làm kế toán trưởng theo quy định (Xem chi tiết tại: Quy định về thuê dịch vụ làm kế toán, dịch vụ làm kế toán trưởng năm 2023 như thế nào?). Thời gian bố trí người phụ trách kế toán tối đa là 12 tháng, sau thời gian này đơn vị kế toán phải bố trí người làm kế toán trưởng.

Lưu ý: Khi thay đổi kế toán trưởng, phụ trách kế toán, người đại diện theo pháp luật của đơn vị kế toán hoặc người quản lý, điều hành đơn vị kế toán phải tổ chức bàn giao công việc và tài liệu kế toán giữa kế toán trưởng, phụ trách kế toán cũ và kế toán trưởng, phụ trách kế toán mới, đồng thời thông báo cho các bộ phận có liên quan trong đơn vị và cho các cơ quan nơi đơn vị mở tài khoản giao dịch biết họ tên và mẫu chữ ký của kế toán trưởng, phụ trách kế toán mới. 

Kế toán trưởng, phụ trách kế toán mới chịu trách nhiệm về công việc kế toán của mình kể từ ngày nhận bàn giao công việc. 

Kế toán trưởng, phụ trách kế toán cũ vẫn phải chịu trách nhiệm về công việc kế toán trong thời gian mình phụ trách.

Như vậy, nếu doanh nghiệp không phải là doanh nghiệp siêu nhỏ thì bắt buộc phải có kế toán trưởng. Trường hợp chưa được bổ nhiệm kế toán trưởng ngay thì phải bố trí người phụ trách kế toán (thời hạn bố trí tối đa 12 tháng), sau đó phải bố trí kế toán trưởng hoặc thuê dịch vụ làm kế toán trưởng theo quy định. 

2. Kế toán trưởng có quyền và trách nhiệm như thế nào?
2.1. Trách nhiệm của kế toán trưởng
Theo quy định tại khoản 1 Điều 55 Luật Kế toán 2015, trách nhiệm của kế toán trưởng bao gồm:

- Thực hiện các quy định của pháp luật về kế toán, tài chính trong đơn vị kế toán;

- Tổ chức điều hành bộ máy kế toán theo quy định Luật Kế toán 2015;

- Lập báo cáo tài chính tuân thủ chế độ kế toán và chuẩn mực kế toán.

2.2. Quyền của kế toán trưởng
Kế toán trưởng được pháp luật quy định các quyền cụ thể tại khoản 2 và khoản 3 Điều 55 Luật Kế toán 2015 như sau:

- Kế toán trưởng có quyền độc lập về chuyên môn, nghiệp vụ kế toán.

- Kế toán trưởng của doanh nghiệp ngoài các quyền độc lập về chuyên môn và nghiệp vụ kế toán còn có các quyền sau đây:

+ Quyền có ý kiến bằng văn bản với người đại diện theo pháp luật của đơn vị kế toán về việc tuyển dụng, thuyên chuyển, tăng lương, khen thưởng, kỷ luật người làm kế toán, thủ kho, thủ quỹ;

+ Quyền yêu cầu các bộ phận liên quan trong đơn vị kế toán cung cấp đầy đủ, kịp thời tài liệu liên quan đến công việc kế toán và giám sát tài chính của kế toán trưởng;

+ Quyền bảo lưu ý kiến chuyên môn bằng văn bản khi có ý kiến khác với ý kiến của người ra quyết định;

+ Được báo cáo bằng văn bản cho người đại diện theo pháp luật của đơn vị kế toán khi phát hiện hành vi vi phạm pháp luật về tài chính, kế toán trong đơn vị; 

Trường hợp vẫn phải chấp hành quyết định thì báo cáo lên cấp trên trực tiếp của người đã ra quyết định hoặc cơ quan nhà nước có thẩm quyền và không phải chịu trách nhiệm về hậu quả của việc thi hành quyết định đó.