Nguyên giá tài sản cố định (TSCĐ) hữu hình là toàn bộ các chi phí mà doanh nghiệp phải bỏ ra để có TSCĐ hữu hình tính đến thời điểm đưa tài sản đó vào trạng thái sẵn sàng sử dụng. Cụ thể, nguyên giá TSCĐ hữu hình được xác định như sau:

1. Nguyên giá của TSCĐ hữu hình mua sắm (kể cả mua mới và cũ)

Nguyên giá = Giá mua thực tế phải trả + Các khoản thuế + Các khoản chi phí liên quan trực tiếp

- Đối với trường hợp TSCĐ hữu hình mua trả chậm, trả góp:

Nguyên giá = Giá mua trả tiền ngay tại thời điểm mua + Các khoản thuế + Các khoản chi phí liên quan trực tiếp

- Đối với trường hợp mua TSCĐ hữu hình là nhà cửa, vật kiến trúc gắn liền với quyền sử dụng đất:

Đối với trường hợp này thì giá trị quyền sử dụng đất (QSDĐ) phải được xác định riêng và ghi nhận là TSCĐ vô hình nếu đáp ứng đủ tiêu chuẩn theo quy định.

Nguyên giá của TSCĐ hữu hình là nhà cửa, vật kiến trúc được xác định:

Nguyên giá = Giá mua thực tế phải trả + Các khoản chi phí liên quan trực tiếp

- Đối với trường hợp sau khi mua TSCĐ hữu hình là nhà cửa, vật kiến trúc gắn liền với quyền sử dụng đất, doanh nghiệp dỡ bỏ hoặc huỷ bỏ để xây dựng mới:

Đối với trường hợp này thì giá trị QSDĐ phải được xác định riêng và ghi nhận là TSCĐ vô hình nếu đáp ứng đủ tiêu chuẩn theo quy định.

Nguyên giá của TSCĐ xây dựng mới được xác định:

Nguyên giá = Giá quyết toán công trình đầu tư xây dựng

2. Nguyên giá của TSCĐ hữu hình mua theo hình thức trao đổi

- Đối với TSCĐ mua theo hình thức trao đổi với một TSCĐ hữu hình không tương tự hoặc tài sản khác:

Nguyên giá = Giá trị hợp lý của TSCĐ nhận về hoặc đem trao đổi + Các khoản thuế + Các khoản chi phí liên quan trực tiếp

- Đối với TSCĐ hữu hình mua theo hình thức trao đổi với một TSCĐ hữu hình tương tự, hoặc có thể hình thành do được bán để đổi lấy quyền sở hữu một tài sản tương tự:

Nguyên giá = Giá trị còn lại của TSCĐ hữu hình đem trao đổi

3. Nguyên giá của TSCĐ hữu hình tự xây dựng hoặc tự sản xuất

- Đối với TSCĐ hữu hình tự xây dựng:

Nguyên giá = Giá trị quyết toán công trình khi đưa vào sử dụng

- Đối với TSCĐ hữu hình tự sản xuất:

Nguyên giá = Giá thành thực tế của TSCĐ + Chi phí lắp đặt chạy thử + Các khoản chi phí liên quan trực tiếp

Các khoản chi phí ở đây không bao gồm các khoản lãi nội bộ, giá trị sản phẩm thu hồi được trong quá trình chạy thử, sản xuất thử, các chi phí không hợp lý như vật liệu lãng phí, lao động hoặc các khoản chi phí khác vượt quá định mức quy định trong xây dựng hoặc sản xuất.

4. Nguyên giá TSCĐ hữu hình do đầu tư xây dựng

- Đối với TSCĐ do đầu tư xây dựng cơ bản hình thành theo phương thức giao thầu:

Nguyên giá = Giá quyết toán công trình đầu tư xây dựng + Lệ phí trước bạ + Các khoản chi phí liên quan trực tiếp

- Đối với TSCĐ là con súc vật làm việc và/hoặc cho sản phẩm, vườn cây lâu năm:

Nguyên giá = Toàn bộ các chi phí thực tế đã chi ra từ lúc hình thành tính đến thời điểm đưa vào khai thác, sử dụng

5. Nguyên giá của TSCĐ hữu hình được tài trợ, được biếu, được tặng, do phát hiện thừa

Nguyên giá = Giá thực tế của Hội đồng giao nhận hoặc tổ chức định giá chuyên nghiệp

6. Nguyên giá của TSCĐ hữu hình được cấp; được điều chuyển đến

Nguyên giá = Giá trị còn lại của TSCĐ trên số kế toán hoặc giá trị theo đánh giá thực tế của tổ chức định giá chuyên nghiệp  +  Các khoản chi phí liên quan trực tiếp

7. Nguyên giá của TSCĐ hữu hình nhận góp vốn, nhận lại vốn góp

Nguyên giá = Giá trị do các thành viên, cổ đông sáng lập định giá nhất trí; hoặc doanh nghiệp và người góp vốn thoả thuận; hoặc do tổ chức chuyên nghiệp định giá theo quy định của pháp luật và được các thành viên, cổ đông sáng lập chấp thuận

Trong đó:

- Các khoản thuế ở đây không bao gồm các khoản thuế được hoàn lại như thuế GTGT.

- Các chi phí liên quan trực tiếp ở đây là những chi phí mà doanh nghiệp phải chi ra tính đến thời điểm đưa TSCĐ vào trạng thái sẵn sàng sử dụng như: lãi tiền vay phát sinh trong quá trình đầu tư mua sắm TSCĐ; chi phí vận chuyển, bốc dỡ; chi phí nâng cấp; chi phí lắp đặt, chạy thử; chi phí thuê tổ chức định giá; lệ phí trước bạ và các chi phí liên quan trực tiếp khác.

- Giá trị hợp lý của TSCĐ nhận về hoặc đem trao đổi được xác định sau khi cộng thêm các khoản phải trả thêm hoặc trừ đi các khoản phải thu về.

Lưu ý: Đối với trường hợp TSCĐ đã đưa vào sử dụng nhưng chưa thực hiện quyết toán thì doanh nghiệp hạch toán nguyên giá theo giá tạm tính và điều chỉnh sau khi quyết toán công trình hoàn thành.