Để được nhận vào làm việc, công ty đã yêu cầu tôi tham gia khóa học nghề do họ đào tạo và thu học phí 03 triệu đồng. Công ty làm như thế có đúng pháp luật? 
1. Công ty có được thu học phí của người học nghề để làm việc cho mình?
Căn cứ khoản 3 Điều 61 Bộ luật Lao động 2019, việc học nghề để làm việc cho người sử dụng lao động được quy định như sau:

Điều 61. Học nghề, tập nghề để làm việc cho người sử dụng lao động

…

3. Người sử dụng lao động tuyển người vào học nghề, tập nghề để làm việc cho mình thì không phải đăng ký hoạt động giáo dục nghề nghiệp; không được thu học phí; phải ký hợp đồng đào tạo theo quy định của Luật Giáo dục nghề nghiệp.

…

Theo quy định nêu trên, công ty khi tuyển dụng người lao động vào học nghề, tập nghề để làm việc cho mình thì không được thu học phí học nghề, tập nghề. Do đó, nếu công ty thu học phí 03 triệu đồng khi tuyển dụng bạn vào học nghề để làm việc cho công ty thì đó hành vi vi phạm pháp luật và có thể bị áp dụng mức phạt hành chính nêu tại Mục 2 dưới đây.

2. Công ty thu tiền học phí đối với người học nghề để làm việc cho mình thì bị phạt bao nhiêu?
Căn cứ khoản 1 Điều 6, khoản 1 Điều 14 Nghị định 12/2022/NĐ-CP, công ty có hành vi thu tiền học phí đối với người học nghề để làm việc cho mình có thể bị phạt hành chính theo các mức sau:

- Phạt tiền từ 1.000.000 đồng đến 4.000.000 đồng đối với công ty vi phạm từ 01 người đến 10 người lao động;

- Phạt tiền từ 4.000.000 đồng đến 10.000.000 đồng đối với công ty vi phạm từ 11 người đến 50 người lao động;

- Phạt tiền từ 10.000.000 đồng đến 20.000.000 đồng đối với công ty vi phạm từ 51 người đến 100 người lao động;

- Phạt tiền từ 20.000.000 đồng đến 30.000.000 đồng đối với công ty vi phạm từ 101 người đến 300 người lao động;

- Phạt tiền từ 30.000.000 đồng đến 40.000.000 đồng đối với công ty vi phạm từ 301 người lao động trở lên.

Ngoài ra, khi công ty thực hiện hành vi vi phạm trên còn bị áp dụng biện pháp khắc phục hậu quả: Buộc công ty trả lại học phí đã thu của người học nghề để làm việc cho mình (căn cứ điểm a khoản 3 Điều 14 Nghị định 12/2022/NĐ-CP).

3. Hợp đồng đào tạo nghề giữa công ty, người lao động và chi phí đào tạo nghề hiện nay?
Căn cứ Điều 62 Bộ luật Lao động 2019, hợp đồng đào tạo nghề giữa công ty, người lao động và chi phí đào tạo nghề được quy định như sau:

- Hai bên phải ký kết hợp đồng đào tạo nghề trong trường hợp người lao động được đào tạo nâng cao trình độ, kỹ năng nghề, đào tạo lại ở trong nước hoặc nước ngoài từ kinh phí của công ty, kể cả kinh phí do đối tác tài trợ cho công ty.

Hợp đồng đào tạo nghề phải làm thành 02 bản, mỗi bên giữ 01 bản.

- Hợp đồng đào tạo nghề phải có các nội dung chủ yếu sau đây:

+ Nghề đào tạo;

+ Địa điểm, thời gian và tiền lương trong thời gian đào tạo;

+ Thời hạn cam kết phải làm việc sau khi được đào tạo;

+ Chi phí đào tạo và trách nhiệm hoàn trả chi phí đào tạo;

+ Trách nhiệm của công ty;

+ Trách nhiệm của người lao động.

- Chi phí đào tạo bao gồm các khoản chi có chứng từ hợp lệ về chi phí trả cho người dạy, tài liệu học tập, trường, lớp, máy, thiết bị, vật liệu thực hành, các chi phí khác hỗ trợ cho người học và tiền lương, tiền đóng bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế, bảo hiểm thất nghiệp cho người học trong thời gian đi học. Trường hợp người lao động được gửi đi đào tạo ở nước ngoài thì chi phí đào tạo còn bao gồm chi phí đi lại, chi phí sinh hoạt trong thời gian đào tạo.
 

Điều 60. Trách nhiệm của người sử dụng lao động về đào tạo, bồi dưỡng, nâng cao trình độ, kỹ năng nghề - Bộ luật Lao động 2019

1. Người sử dụng lao động xây dựng kế hoạch hằng năm và dành kinh phí cho việc đào tạo, bồi dưỡng, nâng cao trình độ, kỹ năng nghề, phát triển kỹ năng nghề cho người lao động đang làm việc cho mình; đào tạo cho người lao động trước khi chuyển làm nghề khác cho mình.

2. Hằng năm, người sử dụng lao động thông báo kết quả đào tạo, bồi dưỡng, nâng cao trình độ, kỹ năng nghề cho cơ quan chuyên môn về lao động thuộc Ủy ban nhân dân cấp tỉnh.