Theo quy định pháp luật thì công ty tôi có thể mua bảo hiểm nhân thọ cho người lao động đang làm việc tại công ty thay vì đóng bảo hiểm xã hội bắt buộc không? 

1. Có được mua bảo hiểm nhân thọ cho người lao động thay BHXH bắt buộc?
Tại điểm a, b khoản 1 và khoản 2 Điều 2 Luật Bảo hiểm xã hội 2014 quy định về các đối tượng tham gia bảo hiểm xã hội bắt buộc tại doanh nghiệp như sau:

“Điều 2. Đối tượng áp dụng

1. Người lao động là công dân Việt Nam thuộc đối tượng tham gia bảo hiểm xã hội bắt buộc, bao gồm:

a) Người làm việc theo hợp đồng lao động không xác định thời hạn, hợp đồng lao động xác định thời hạn, hợp đồng lao động theo mùa vụ hoặc theo một công việc nhất định có thời hạn từ đủ 03 tháng đến dưới 12 tháng, kể cả hợp đồng lao động được ký kết giữa người sử dụng lao động với người đại diện theo pháp luật của người dưới 15 tuổi theo quy định của pháp luật về lao động;

b) Người làm việc theo hợp đồng lao động có thời hạn từ đủ 01 tháng đến dưới 03 tháng;

...

2. Người lao động là công dân nước ngoài vào làm việc tại Việt Nam có giấy phép lao động hoặc chứng chỉ hành nghề hoặc giấy phép hành nghề do cơ quan có thẩm quyền của Việt Nam cấp được tham gia bảo hiểm xã hội bắt buộc theo quy định của Chính phủ.”

Theo đó, nếu người lao động làm việc tại doanh nghiệp thuộc các đối tượng nêu trên thì doanh nghiệp phải đóng bảo hiểm xã hội bắt buộc cho người lao động, nếu không thực hiện sẽ bị phạt vi phạm hành chính hoặc thậm chí là chịu trách nhiệm hình sự.

Bên cạnh đó, bảo hiểm xã hội bắt buộc là loại bảo hiểm phi lợi nhuận, nhằm mục đích an sinh xã hội, đặc biệt là khoản lương hưu mà bảo hiểm mang lại cho người lao động khi về già giúp họ vẫn đảm bảo có thu nhập để trang trải các nhu cầu thiết yếu của cuộc sống.

Trong khi đó, bảo hiểm nhân thọ là loại hình bảo hiểm cho trường hợp người được bảo hiểm sống hoặc chết, đây là bảo hiểm tự nguyện, không bắt buộc đối với người lao động.

Bảo hiểm nhân thọ sinh ra nhằm mục đích sinh lời cho các doanh nghiệp bảo hiểm với khoản lời được lấy từ chính tiền của người tham gia.

Do đó, có thể thấy, bảo hiểm xã hội bắt buộc và bảo hiểm nhân thọ là hai loại hình bảo hiểm hoàn toàn khác nhau về mục đích, đối tượng tham gia, mức phí và quyền lợi khi tham gia.

Như vậy, doanh nghiệp không được đóng bảo hiểm nhân thọ cho người lao động để thay thế cho bảo hiểm xã hội bắt buộc.

2. Hành vi nào bị nghiêm cấm theo quy định về bảo hiểm xã hội
Các hành vi bị nghiêm cấm được quy định tại Điều 17 Luật Bảo hiểm xã hội 2014 bao gồm:

- Trốn đóng bảo hiểm xã hội bắt buộc, bảo hiểm thất nghiệp.

- Chậm đóng tiền bảo hiểm xã hội, bảo hiểm thất nghiệp.

- Chiếm dụng tiền đóng, hưởng bảo hiểm xã hội, bảo hiểm thất nghiệp.

- Gian lận, giả mạo hồ sơ trong việc thực hiện bảo hiểm xã hội, bảo hiểm thất nghiệp.

- Sử dụng quỹ bảo hiểm xã hội, quỹ bảo hiểm thất nghiệp không đúng pháp luật.

- Cản trở, gây khó khăn hoặc làm thiệt hại đến quyền, lợi ích hợp pháp, chính đáng của người lao động, người sử dụng lao động.

- Truy cập, khai thác trái pháp luật cơ sở dữ liệu về bảo hiểm xã hội, bảo hiểm thất nghiệp.

- Báo cáo sai sự thật; cung cấp thông tin, số liệu không chính xác về bảo hiểm xã hội, bảo hiểm thất nghiệp.